رویکرد فرایند استرس در جامعه‌شناسی سلامت روان: مطالعة جامعه‌شناختی استرس

نویسندگان

  • لادن رهبری دانشجوی دکتری دانشگاه مازندران
  • محمداسماعیل ریاحی دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران
چکیده مقاله:

رویکرد فرایند استرس، هم‌سو با مطالعة تأثیر عوامل اجتماعی بر ایجاد و توزیع اختلالات روانی ناشی از استرس، در دهة 1980 شکل گرفت و از همان زمان تاکنون سیطرة خود را در مطالعات جامعه‌شناسی سلامت روان حفظ کرده است. الگوی فرایند استرس شامل سه مولفة اصلی است: منابع اجتماعی تولید استرس، عوامل روانی- اجتماعی تعدیل‌کننده یا میانجی استرس و واکنش به استرس. این رویکرد دارای این پیش‌فرض اساسی است که تمام رویدادهای خوشایند و ناخوشایند زندگی منبع تولید استرس هستند؛ گرچه به‌لحاظ تداوم زمانی، می‌توان پیوستاری از ضربه‌های شدید روانی (تروما) تا استرس‌زاهای مزمن را ترسیم کرد. همچنین، مهم‌ترین عوامل تعدیل‌کنندة تأثیر استرس،‌ حمایت اجتماعی (ساختاری یا کارکردی) و نیز شیوه‌های مقابلة فردی هستند. درنهایت، واکنش به استرس، تحت ‌تأثیر عوامل اجتماعی- فرهنگی، ازقبیل فرهنگ‌های عواطف، هنجارهای اجتماعی و فرایند یادگیری اجتماعی چگونگی بروز عواطف شکل می‌گیرد. تمرکز رویکرد فرایند استرس به‌مثابة چارچوبی جامعه‌شناختی، بر نقش ساختارهای کلان و بافت اجتماعی در تولید الگوهای غیرتصادفی توزیع اختلالات روانی ناشی از استرس است. نوشتار حاضر لزوماً به دنبال برداشتن گام‌هایی عملی به منظور فهم جامعه‌شناختی استرس نیست، بلکه هدف اصلی آن، اشاره به مسائلی است که به هنگام مطالعة اجتماعی استرس باید کانون توجه جامعه‌شناسان قرار بگیرد. ازآنجاکه راهبرد اساسی پژوهش‌های اجتماعی، شناسایی حلقه‌های اتصال سامانه‌های اجتماعی با استرس فردی است، این مقاله سعی کرده است با پیشنهاد چارچوبی مفهومی و تحلیلی، به گسترش حوزة جامعه‌شناسی استرس کمک کند

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

رویکرد فرایند استرس در جامعه شناسی سلامت روان: مطالعه جامعه شناختی استرس

رویکرد فرایند استرس، هم سو با مطالعه تأثیر عوامل اجتماعی بر ایجاد و توزیع اختلالات روانی ناشی از استرس، در دهه 1980 شکل گرفت و از همان زمان تاکنون سیطره خود را در مطالعات جامعه شناسی سلامت روان حفظ کرده است. الگوی فرایند استرس شامل سه مولفه اصلی است: منابع اجتماعی تولید استرس، عوامل روانی- اجتماعی تعدیل کننده یا میانجی استرس و واکنش به استرس. این رویکرد دارای این پیش فرض اساسی است که تمام رویدا...

متن کامل

استرس و پیشگویی‌کننده‌های سلامت روان در نوجوانان ایرانی

Abstract Introuduction: Stress is one of the major causes of many diseases. Adolescence is due to accompanied with puberty a period of stress and pressure and majority of them suffering of mental health problems. Methods: This study was performed among high school students in Tabriz during the 2013-2014. The sample of study consisted of 403 students in the all grades of 9-12. Four schools...

متن کامل

رابطه بین هوش هیجانی، سلامت روان و استرس شغلی مادران با سلامت روان دانش‏آموزان دختر متوسطه دوره اول

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین هوش هیجانی، سلامت روان و استرس شغلی مادران با سلامت روان دانش‏آموزان دختر متوسطه دوره اول بوده است. به لحاظ هدف، این پژوهش از نوع کاربردی و برای اجرای آن از روش همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش‏آموزان دختر متوسطه دوره اول دبیرستان شاهد دالکی ناحیه یک شیراز در سال تحصیلی 1394-95 به تعداد 300 نفر بوده است. با استفاده از روش نمونه­گی...

متن کامل

تأثیر آموزش مدیریت استرس به سبک شناختی-رفتاری بر میزان استرس و سلامت روان والدین دارای فرزند ناتوانی ذهنی

Objective The birth and presence of a child with mental-retardation in any family causes stress, hopelessness, and disappointment, as well as social, economic, and emotional problems. These problems lead to mental health reduction and using inefficient approaches in family. This research aimed to study the effect of education on mental health and stress rate. Also, it examined th...

متن کامل

تمایز نظریة اجتماعی و نظریة جامعهشناختی: راهحلی برای مشکل اسلامیسازی جامعهشناسی در ایران

یکی از چالش‌های اصلی علوم اجتماعی و از جمله جامعه‌شناسی در ایران پس از انقلاب، تلقی علوم اجتماعی به‌مثابة بدنه‌ای از دانش حامل مفروضات و ارزش‌های ایدئولوژیک سکولار و غربی است. برخی به‌ دنبال تولید دانشی به نام "جامعه‌شناسی اسلامی" هستند و در این باب کوشش‌های متفرقه‌ای نیز صورت گرفته است که البته هنوز منجر به عرضة محصولی قابل اعتنا نشده است. در مقابل این چالش، واکنش دیگر جامعه‌شناسان نفی و انکار...

متن کامل

بررسی تاثیر برنامه ایمن‌سازی در برابر استرس بر سلامت عمومی پرستاران شاغل در بخش روان

چکیده مقدمه: استرس یکی از مهمترین عواملی است که به طور منفی سلامت روان پرستاران را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ بنابر‌این استفاده از رویکردهای پیشگیرانه و کارآمد مدیریت استرس، ضروری است. هدف از این مطالعه، تعیین تاثیر برنامه ایمن‌سازی در برابر استرس بر سلامت عمومی پرستاران بخش روان می‌باشد. روش کار: این مطالعه تجربی پیش‌آزمون-پس‌آزمون بر روی 60 نفر از پرستاران و بهیاران بیمارستان ابن‌سینای شهر مشه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 1

صفحات  49- 87

تاریخ انتشار 2014-03-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023